Concurrentie.

Koninklijke Harmonie.

Neen dit betreft niet de Gilde die al koninklijk zou geworden zijn. Er bestond immers in Sint-Truiden reeds een muziekvereniging die heropgericht werd op 1 juli 1840.  De officiele naam luidde : SOCIETE D'HARMONIE A SAINT-TROND. of de harmonie van het casino zoals ze in Sint-Truiden genoemd werd. Deze vereniging zag het levenslicht in het jaar 1826 nog voor de onafhankelijkheid van Belgie dus.


Hiernaast een kopij van het verslag van deze heroprichting. 

Waarom nu het bestaan van deze vereniging aanhalen? Wel dit alleen om te illustreren welke rivaliteit er bestond tussen twee verenigingen binnen dezelfde gemeente. Dit was trouwens niet alleen het geval in Sint-Truiden. Dit kwam en komt zelfs nu nog voor in bepaalde gemeenten. Niet zelden lag de politiek, die in die periode nog enorme tegenstellingen kende, aan de basis van deze conflicten. In het stichtingsverslag hebt U kunnen lezen dat de Gilde katholiek was. Nu de Societé d'Harmonie zou van liberale huize zijn geweest en dan kan je je perfect indenken dat de rivaliteit tussen deze twee maatschappijen groot was. Dit zal meerdere malen blijken verder in deze tekst.
De eerste tegenstelling manifisteerde zich op 8 juli 1891 tijdens het inhalen van de nieuwe burgemeester Vanvinckeroy. De harmonie van het casino bracht toen een omzendbrief uit waarin ze de Gilde er van beschuldigde de goede muzikanten bij haar weg te lokken. 

 

 

 

In het verslag van de vergadering van 12 augustus 1893 staat de tekst van een brief die werd verzonden aan de harmonie van het casino. Hij luidt als volgt :

Mijnheeren,
In antwoord op uwen brief van 5 oogst, ons toegekomen den 10den derzelfde maand, hebben wij de eer U Ed. te laten weten dat het ons onmogelijk is aan uw verzoek te voldoen daar wij sedert lang beslist hebben van, zoals naar gewoonte, een fakkeltocht in te richten op den vooravond van Kermis, en omdat wij op donderdag 31 oogst, een venetiaansch feest hebben gesteld.
Ontvang, Mijnheeren, de verzekering onzer achtingsvolle gevoelens.
Namens het bestuur der harmonie van de Gilde van Ambachten en Neringen :
De secretaris                                        De Voorzitter
/get./ Fr Philips                                    /get./ B. Quintens

Wat de vraag van de Harmonie was is niet vermeld, doch kan men zich niet ontdoen van het gevoel dat er uitvluchten werden gezocht om niet in te gaan op de vraag, wat deze ook was. Misschien was het er een om samen op te treden bij het openen van de kermis. Dat zou een prachtig initiatief zijn geweest doch daar hebben we het raden naar.

In het verslag van de commissievergadering van 14 september 1895 lezen we dat de vergadering kennis neemt van een schrijven van de bestuurraad van de Koninklijke Harmonie betreffende deelname aan "Concours Hippiques" (paardententoonstelling) Het antwoord dat de harmonie van de Gilde stuurt is in het frans en luidt als volgt :

St-Trond, le 14 Septembre 1895
A Messieurs les Président et Membres de la Commissions de la Société Royale d'Harmonie
Messieurs,
La Commission de la Société d'Harmonie de la Gilde des Metiers et Négoces a pris communication de votre lettre de ce jour.
Nous sommes d'accord sur les points suivants : "Votre Société jouera la première partie pendant le concours"
"Elle prendra place dans le cortège à l'arriere, et .....(
onleesbaar) le concert qui aura lieu à la grand place"
Nous sommes à vous faire remarquer, Messieurs, que nous adhérons à cet accord par esprit de conciliation pour la bonne réussite de la Fète de demain, et non pour reconnaitre un droit de préséance.
Agréez, Messieurs, l'assurance de notre considération distinguée.
Pour la Commission :
Le secrétaire                                         Le président,
F. Philips                                               B. Quintens 

Uit dit schrijven blijkt weer eens dat het niet boterde tussen deze twee vermits men het heeft over een "ESPRIT DE CONCILIATION" een geest van verzoening en "UN DROIT DE PRESEANCE" recht van voorrang.
We kennen meteen de franstalige titel van de Gilde 
"Société d'Harmonie de la Gilde des Métiers et Négoces" - "Harmoniemaatschappij der Gilden van Ambachten en Neringen"

In zijn zitting van 16 mei 1896 besluit de commissie volgende brief te zenden aan het gemeentebestuur:

Mijnheeren,
Het ontstaan van de Harmonie der Gilde van Ambachten en Neringen dagteekent reeds van over 5 jaar.
Van het beginaf heeft deze Maatschappij aan de Stad dezelfde diensten bewezen als de Koninklijke Harmonie van den Casino. Deze diensten werden door het Gemeentebestuur erkend zoowel dat dit laatste reeds van in 1892 de twee Maatschappijen op gelijken voet gesteld heeft voor het toestaan zijner toelagen.
Nochthans tot nu toe werd de Koninklijke Harmonie alleen als Stadsharmonie aangezien wijl zij uitsluitelijk door het Stadsbestuur op de "Te Deums" verzocht werd.
Het schijnt ons billijk, Mijnheeren, dat deze ongelijkheid niet meer langer voortdure, wij hopen, Mijnheeren, dat gij in de eerstkomende zitting des gemeenteraads gemelde twee maatschappijen als Stadsharmonie zult willen herkennen en beslissen dat aangezien de Koninklijke Harmonie tot nu toe alleen tot het bijwonen der "Te Deums" uitgenoodigd werd, de Harmonie der Gilde bij de eerste gelegenheid hare beurt zal hebben.

Op 28 april 1901 wordt kennis genomen van een uitnodiging van Mr. Van Horen, voorzitter der K.Harmonie om deel te nemen aan de fakkeltocht die de K. Harmonie jaarlijks inricht aan de vooravond van 1 mei. Het antwoord in de franse taal is weer negatief met als reden dat de Gilde sinds haar oprichting begin mei een concert brengt op de Grote Markt.

En réponse à votre lettre du 2 courant  (juli 1901) nous vous avons l'honneur de vous informer que, conformément à votre désir, le corps de musique de notre société prendra la tète d votre cortège aux lumieres le samedi, dimanche, à 2,30 h., sur le kiosque de la Grand Place. 
Misschien een schoorvoetende toenadering? Waarschijnlijk niet want de brief vervolgt met de mededeling dat hun deelname dezelfde dag in de namiddag om een stoet te vormen op het stationsplein nog niets kon beloofd worden.
Nochthans, Op zondag 14 juli 1901 bij de opening van het festival, ingericht door de Koninklijke Harmonie ter gelegenheid van het 75 ste jaar bestaans dezer maatschappij, heeft hare commissie op plechtige wijze aan de Harmonie der Gilde eene palm overhandigd. De ruban (lint) aan deze palm gehecht draagt het volgende, in gulde letters :

Aan de Harmonie der Gilde uit dank voor bereidwillige medewerking
                                   Koninklijke Harmonie van Sint-Truiden
                                                   75 ste verjaring

In augustus 1904 voelde de Gilde zich weer onrecht aangedaan want ze stuurt een brief naar het stadsbestuur waarin ze vraagt ook eens aan de beurt te mogen komen om het concert op woensdag van de kermis te mogen spelen ter inleiding van het vuurwerk.

Wij verzoeken UEd. dus eerbiedig aan dit verlangen te willen voldoen en om te beginnen door het lot te laten beslissen welke der twee maatschappijen deez jaar gemeld feest zal geven.

 

 

Op 19 juni 1926 leken plots alle geschillen bijgelegd want wat lezen we : Op 19 juni, bij de opening der feesten, richtte de Harmonie der Gilde eene huldebetooging in aan de Koninklijke harmonie, welke Maatschappij aan het Stadhuis door het gemeentebestuur werd ontvangen alwaar ons Muzikekorps haar met eene schoone serenade verheerlijkte. Bij die gelegenheid deed de ondervoorzitter der Gildes de heer Schepen Van Slype, eene roerende aanspraak aan de bestuursleden der feestvierende Maatschappij, waarin hij de gevoelens van broederlijke genegenheid van al de Muzikanten der Gilde voor de Koninklijke Harmonie vertolkte. Deze rede werd beantwoord door Schepen Vandersmissen, ondervoorzitter der Koninklijke Harmonie waarin hij beloofde hetzelfde te doen voor de Gilde wanneer  deze haar koninklijke titel ontvangt. Daarbovenop bracht de Gilde nog een jubileumconcert voor haar zuster maatschappij. 
Het lijkt wel of de voorbije oorlog de ogen heeft doen opengaan. In ieder geval betekent het een serieuze kentering in de verhouding. Als dit maar blijft duren ! 
Dat de plooien zeker nog niet glad gestreken waren kunnen we opmaken uit het verslag van 20 juli 1934 waarbij de Gilde wordt uitgenodigd door de Koninklijke Harmonie om deel te nemen aan de nationale feesten  van 21 juli. ...Alhoewel vele muzikanten belet zijn, wordt in princiep en enkel voor deze maal de toezegging gedaan. Daarbij wordt opgemerkt dat deze viering niet het monopolium der Koninklijke Harmonie mag zijn maar wel door het Stadsbestuur kan ingericht worden, waarvoor dan ook de noodige voetstappen zullen aangewend worden. Moest dit echter volgende jaren op dezelfde manier geschieden, dan zal onze maatschappij daaraan hare deelname niet meer toekennen. Blijft die haat-liefdeverhouding dan eeuwig duren? Blijkbaar wel want ... Door de vergadering wordt geprotesteerd tegen het feit dat de ondervoorzitter van de Koninklijke Harmonie (Casino) een onzer spelende leden weghaalde onder zedelijke dwang door het bekostigen zijner verdere studies. Dat gebeurde tijdens de vergadering van 15 september 1939 in het Hotel Royal. Dit was des te pijnlijker omdat er een tiental leden van de Gilde gemobilizeerd waren (tweede wereldoorlog was op komst) en dit was toch zo al een serieuze aderlating. Eén derde van de muzikanten zaten in het leger, meldt het verslag van de algemene vergadering van 25 januari 1941..
De Koninklijke Harmonie van Sint-Truiden werd ontbonden in 1960.

Vlaamse harmonie.

Het bestaan van deze vereniging duikt voor het eerst op na de eerste wereldoorlog. Ze werd gesticht rond 1930 en reeds ontbonden na 1936. Dat kunnen we opmaken uit het versturen van uitnodigingen aan de ereleden op 22 december van dat jaar voor een concert in Hotel Royale in samenwerking met de Vlaamse harmonie. In een krantenknipsel van het jaar 1934 is er sprake van de drie harmonies van de stad waaronder de Vlaamse harmonie.

 

Een discussie met het stadsbestuur omtrent subsidietoelage was waarschijnlijk de oorzaak van dit verdwijnen. Verdere gegevens over deze vereniging zijn ons niet bekend. (bron : "Harmonies en fanfares in Limburg" uitgegeven door het Gemeentekrediet)

De fanfare van de Katholieke Kring.

Een omzendbrief van de harmonie van het casino d.d. 8 juli 1891  vermeldt deze vereniging. Verder is er niets bekend omtrent deze fanfare. (idem)

Harmonie De Kunstvrienden.

Ze werd opgericht in 1877 en stond onder de leiding van J. Mievis. Voorzitter was A. Dupont. De repetities hadden plaats in café Jeruzalem op de grote markt. Een laatste vermelding vinden we in een brief van de harmonie van het Casino in 1891. Verder is er geen spoor meer. (idem)

Seminarieharmonie.

Werd opgericht op het einde van de 19de eeuw en bleef met onderbrekingen voortbestaan tot aan het begin van 2de wereldoorlog. (idem)

Sint-Truidens socialistisch trommelkorps.

Is van recentere datum. Het werd opgericht in 1954 samen met de turnkring. Aangevuld met blaasinstrumenten in 1957 telde het 80 leden. In 1959 werd het korps ontbonden samen met de turnkring. Het werd heropgericht in 1968 om vanaf 1969 terug operatief te worden. Wegens gebrek aan leden werd het ontbonden in 1977. (idem)

Besluit.

Uit dit alles kunnen we besluiten dat er in Sint-Truiden geen gebrek was aan muzikaal talent. Er hebben in het verleden dus 7 verenigingen al dan niet samen bestaan terwijl onze eigen vereniging "De Gilde" nog de enige is die het, zij het met moeite, tot heden heeft uitgehouden.

 

Men kan hier veel oorzaken voor aanhalen maar zeker is onze huidige waaier van ontspanningsmogelijkheden hier debet aan. De term "amateurmuziek" wekt bij de bevolking waarschijnlijk ook een zekere minachting op in deze tijd waar men alleen maar perfectie verwacht.